Monday, October 8, 2012

Fremda Aero

Cinokte mi elsendin ci tiu poemo al la Yahoo-grupo posta_Mundi. Mi kredan ke ji esan la unu originala poemo skribita Mondlange.

Kiel mi dirin en mia mesajo al la grupo, sentan iomete klica, ay tio esan intenda. Mi volin introduki la poema arto al Mondlango kum iom tradica verkaco. (Ne askez kial... eble mi esan iomete sentimentala. :-p)

Notez ke la poemo anke esan fakte haykaro. Mi amegan haykos-- esan simpla poema staylo kiu bezonizan multe da injenieco por vere skribi gudege. Tial mi enjoyegan skribi poemos en haykara formo.

Aynakaze, la poema titolo, kiel implikan la blogaca titolo, esan "Fremda Aero". Enjoyez.

Fremda aero
Kwaz yi venin ay tiam
Irin refoye.

Voco diswarma
Cirkum mia bedo, mi
Ankore awdan

Yi, eta koro,
peta ekhos. Por kio
mi ne konan, ve.

Mi apologan.
Versimile yi volin
Iom da mia

Warmeta teo.
Ne okazan ofte, ver',
Ke mi gestizan...

Sunday, October 7, 2012

Avansizi la Wikio, Atp.

Nu, pos multete da wekos sen havi sufice da tempo libera por editi la tradukos -- tute neanticipite -- mi decidin ne durizi la traduko de MediaWiki nor Jappix. Jappix esan certe konsiderinda projekto futura, sed nuntempe mi morpreferuz atenti mor atingebla aferos.

Mi ne sugestan future durizi MediaWiki car, pro la sama kialos mencita supere, mi anke decidin ne deleti la wikio ce wikinet. La most granda problemo de wikinet law mi esin ke mi ne povin editi altlevela eros de la softwaro, kiel nomspasos, sed vere pos pripensi plu mi ne anticipan ke tio eson problemega. Oni povan facile trovi la nomos de la nomspasos, ay vere ne esuz tre dissama ol la tradukuta versios, kiu mi kreuz.

Mi havan bi kialos por ci tio. Unu, if pos la difdono de mia tradukaco mi ankore esan la most aktiva tradukisto ay even mi ne povan editi tiel rapide, eventuale la projekto mortizon aynakaze. Esan tute pli manajeble, havi projekto kiu avansan disrapide sed ciam kum la intereso de minime kelka personos, ol havi projekto kiu riskan ie ayn  perdi la intereso de ciu... ofte if tio okazan even dum dislonga tempo, la projekto riskan morti tute. Tiel, usante hostata wikiwebeyo, minime mi povan plifacile avansizi la wikio miself. Mi kredan ke nune la wikitraduko ce wikinet esan mor kompleta (tamen nur iomete) ol mia dawncarjita versio de MediaWiki, do anke mi ne zorguz labori morlonge pri tradukos kiam mi ja preferuz krei artiklos ay alia pajos.

La biu kialo esan mor selfevidenta ay praktika. Esan klare ke mi simple ne povan eltraduki kum la rapideco de nova versia difdonos de MediaWiki. Mi ne certan cu oni tipe aldonan or elprenan traduklinos inter disgranda versia canjos, sed mi anticipan ke minime inter la granda canjos mi ankore ne povuz fari korektacos sufice rapide por preventi eta softwara problemos. (Vere mi konan ke, even if linos canjituz, esuz versimile ne multos, sed ankore alvenuz la problemo de trovi jum.) Certe tiu ne implan ke softwara problemos esuz certe venonta; anke esuz la pure estetika problemo de trovi ay korekti nova ne-Mondlangizita frazos en la interfaso, ay kandide tio veksuz mim. Plisimple, mi ne volan zorgi futura problemos por kiu mi ne havuz or even voluz havi la tempo.

Mi tute ne voluz diri ke mi ne lernin pro ci tiu projektos tamen. Mi ekkomprenin tute morgude kiel simple oni povan krei ay organizi langa faylos ay kiel pripensi interfasos. La sperto de traduki MediaWiki speciale diferin de mia anticipos car delonge mi editin la interfaso ce wikinet; iu ayn kiu provin editi la interfaso tiel povan atesti ke organizi la sistema mesajos alfabete ne esan helpema, speciale if oni volan kompari simila tradukuta linos atp.

Nu, aynakaze, mi esperan ke mi ne disfelicizin iu ayn per tiu novaco. Mi ankore kredegan ke esuz tute morgude por Mondango, ne zorgi ciam ayn kun traduka projektos ay avansi tuy kun projektos mor interesa, mor kumlaboriza, ay vere mor amuza. Mu la parolantos de internaxa helplangos lernin tiu langos por amikisi, kumlabori, ay difizi la idealos de paco ay amikeco, ne por labori sole ye laboroza senfina tedacos. Cu mi pravan?

Mi pensin tiel. ;-)

Dirinte tio, if yi havan intereso pri helpi kum la wikio, bonvolez senti tute bonvena ay registrisez per la linkilo supera. Even kum la lesizita laborcarjo de usi la hostata opto, mi bezonon ciom da la helpo kiom mi povan havi!

Wednesday, August 15, 2012

Tradukante Softwaros alen Mondlango (Ay Tiala ISO-Kodo Adhoka por Mondlango)

Ho, do mi ne skribin dum longeta tempo, sed la kialo esan tre gudega, miaopinie! Mi nun provan eltraduki bi softwaros alen Mondlango, ay mi intendan usi la tradukacos en propra projektos pos mi finon jum.

La unu esan MediaWiki, la softwaro ye kiu egz. Wikipedia esan funktizata. Certe yi yam konan iom pri ji, sed if yi esan konema yi povan trovi mor detala informo ci tie.

Mi tradukan la softwaro sole nuntempe, sed mi esperegan havi kumlaborantos por futura versios pos fini tiu provo. Mi ne anticipan ke mi facile povuz epdatizi la traduko miself; oni povuz imagi, kiel granda ja esan la mesaja faylo por tiu softwaro!

Eble yi yam gesin (juste!) ke mi intendan usi ci tiu softwaro por propra projekto done ke mi tradukan jim alen lango usata per mi ay eble nur dismultege da personos. Mi intendan startizi nova wikio por Mondlango, kun interfaso tute tradukita, espereble kiel eta Wikipedio Mondlanga (cu yi memoran mia diskuto pri Wikinews Esperantlanga el mia lasta blogaco?). Fakte mi yam startizin ci tia wikio ce mondlango.wikinet.org, sed dum mia laborado ye la interfaso de WikiNet.org, mi lernin ke mi ne povin traduki iu sektos, ay vere mi ne povan even krei nova "lokalizumo" (englalange "locale" or "localization") por Mondlango; instede mi nur povin modifi la englalanga sistema mesajos, ay eble traduki la interfaso tiel suficuz por la mostparto da usantos, sed mi preferuz traduki anke egz. la nomspasa alinomos ay alia sektos kiu oni ne povan modifi cimetode. Ci tio benefituz la usantos kiu parlan Mondlango sed ne la engla (if iam ayn tia persono egziston) ay anke aldonuz iom mor da lejitimeco al la tuta projekto (nu, minime miaopinie). Esuz gude havi lokalizumo de MediaWiki kiu tute ne dependuz ye la engla versio, car tio demonstruz ke Mondlango havan la wordaro bezona por diskuti teknikacos ay softwara aferos. Ambu esan klare grava ciepoke.

La biu projekto kiu mi tradukan esan Jappix, webkliento por XMPP/Jabber tuymesajilo. Mi esan inter la dismulteto kiu ankore usan tuymesajilos ciutage, ay mi aman XMPP speciale pro ke ji esan libera ay tre etendebla teknologio (tamen even la englalanga nomo de XMPP impan tio: "Extensible Messaging and Presence Protocol" [Etendebla Protokolo por Mesajado ay Ceestado]). Mi speciale aman la diskomplikeco ay estetiko de Jappix, ay do mi provan aldoni io al tiu projekto per traduki jim. Certe mi intendan usi jim miself ay konsideran startizi XMPP-servilo kum Mondlangizita Jappix-interfaso, sed mi duban ke multos usuz jim.

Nu, tra ciom da ci tiu diskuto mi til nun preterlasin grava afero mencinda; if iam ayn oni krom mi voluz Mondlangizi softwaro, esuz helpe koni jim. Por traduki softwaro alen ayna lango oni devan havi propra lango-kodo (or foye simila psudokodo) por alireblizi jim ene de la softwaro; ofte la kodo esuz selektita el la ISO-standardo. Tamen pos serci ay legi multe pri la standardo (ay alia simila standardos) ay konversos kum la Mondlango-grupo ce Yahoo, mi konkludin ke Mondlango ne havan ay ofica lango-kodo, even el la tre inkludema ISO 639-3 kodspaso. Tial mu nune selektin almene dumtempa kodo muself; til mu selekton alio (ay eblemege tio devon okazi) mu usan eo-QM kiel indikilo de Mondlango. Teknike ci tiu kodo indikan Mondlango kiel dialekto de Esperanto; oni povuz argui ke tiu ne esan tute nekorekta car Mondlango esan Esperantido, sed mu agnoskez ke tia priskribo de la lango povuz kawzi ideologia kolero. Pro tio ay alia kialos ci tiu kodo eble devon esi canjita. Mu selektin tiu dumtempa kodo por la nuna tempo konsidere kwar kialos:
  1. Sen tutakordi pri pliguda kodo, mu ne volin esi disakcelizata pro etacos;
  2. Esperanto klare ne havan dialektos, do ci tia kodo niam eson usata alisituate;
  3. Ci tiu kodo konvenan car ji aspektan la resto de ISO-kodos tipe usata en softwara lokalizumos;
  4.  Ci tiu kodo fakte konforman al la preskribo por adhoka ISO-kodos.
Persone mi ne konsideran la kodo kiel problemo por la ekstera rigardo de la lango. Done ke multe da personos ankore ne konan even kio esan Esperanto, ne devuz esi problema havi kodo kiu aludan EO.

Mi opinian ke esan multe mor grave havi ayna lango-kodo, speciale por tia projektos. Mondlango ankore esan noveta lango, ay tial ciu nova, ambixa projekto kiu usan Mondlango esan granda venko por ji.

Mi esperan aldoni bi granda venkos tre balde. Mi alireblizon la tradukacos kiam mi finon jum.

Wednesday, June 6, 2012

Helplanga Komunios, Esperantlanga Novaca Webeyos ay Kial Mondlango Devuz Havi Propraco

Mi jus vidin la Esperanta webeyo Nunonia unufoye antaw kelka tagos. Mi prilegin jim ay lernin ke, ekde disfrua Aprilo, ji niam eson editita plu, sed la restacos montran tiu kiu esin gudega webeyo. Eble if mi ne dirin al yi ke ji ne yam funktan, yi even ne ekkonsciuz til pos multa minutos de legado. [EDITO: Je Awgusto, eble tio yam ne esan tiom vera.] Aynakaze, videz jim; yi povon kompreni minime iom da Esperanto if yi povan kompreni mim. Mi certan ke yi minime komprenon la cefa ideo de la webeyo ay la kategoria konceptos, atp. aynakaze. Sed morgrave, cu yi vidan kio mi sugestan en la titolo de ci tiu blogaco?
Nunonia ne durin longe, sed miaopinie, ji havin ega potencialo. Ne esin tre difera ol alia novaca webeyos en Esperantio - lest mu forgesez Libera Folio, gudege novaca fonto de Esperantio sendube - sed Nunonia havin 3 ecos kiu miakrede esuz superizinta jim done mor da tempo por kreskonti:
  1. Atrakta designo (nu, ne atraktega, sed certe mor profesioza ol multe da EO-webeyos)
  2. Novacos el la tuta mondo, ne nur Esperantio
  3. Tre workema editisto
Mu povuz debati la meritos de 1, sed law mi esan mor klare konsiderinda 2 ay 3. Esperanto, miaopinie, ne havan multa webeyos tre atrakta; do kwaze awtomate la estetiko de Nunonia aldonan oportunaco al Esperantio. Ordinara personos - konsumantos de webacos atp. kiu ne aliel esan tre interesata pri helplangos ay rilata acos - aman usi webeyos atrakta. He, mi aman usi webeyos atrakta. Mi ne pensuz ke tiu esuz decida por necerta interesutos, sed certe ji profitan la komunio aynakaze.

Refoye, mi pensan ke la benefitos de 2 ay 3 devuz esi klare videbla. Esperanto havan mor guda canso aliri la tuta mondo if ji ne skriban nur pri siself; Libera Folio esan tre gudskribita ay populara, sed ji skribatan sole por la establata Esperantistaro (tamen tio anke esan la eksplicita kialo d'egzisto por LF, do teknike LF esan en tute difera kategorio). Se tia projekto esuz mor seriose klopodata, t.e., se la editistaro workuz ofte ay dure, la mondo havuz mor da kialos de konsideri EO seriose. Nunonia havin tiom da oportuneco, yet la fondinto decidin instede forjeti cio pro (miaopinie) kialos kiu ne forlasindizan la tuta projekto. (Law kelkos, hi farin akto kiu Esperantistos nomisan "kabeo", sed mi ne certan ke tio esan vera kazo de kabeo. Videz la difinaco ce ReVo.) Kial ne nur trovi nova editisto or vendi la webeyo al alia interesata EO-isto? Bah. Mu ne prizorgez tiom; esan problemo nek solvinda nor even solvebla.

Mia cefa temo esan nur ke Mondlango certe benefituz de tia webprojekto. Nu, Mondlango ne yet havan granda komunio, sed iu (/eble mi ay un or bi plusa, til alios alvenon) povuz starti tia projekto ay minime atentizi personos al Mondlango. Tiel mu povuz havi vera komunio propra. Ne devuz esi grandega... nur sufica por trovi nova amikos ay intercanji ideos interesanta. Mi esan dirinta antaw ke mi havan mor da intereso en kultivi la kulturo de Mondlango, ne tiom en kreskizi la komunio, ay tio mi kontinuan subteni. Mi pensan ke la kredo ke Esperanto or alia helplango iam ayn parolaton tuttra la mondo, minime dum mua vivtempo, esan iomete tro ambixa, ay do mi ne oferan preskribo pro ia monda problemo langa. Tial mi anke ne prizorgan provi Mondlangistizi iu ayn, sed nature mi ja volan alireblizi la lango pro tiu interesutos, ay mi esperan ke egzistan minime kelka cispeca personos (konsiderez ke, til lua intereso ison kialo de lerni Mondlango, mi parlon Mondlange kum dismultege da alios!).

Eble even mor poviza projekto kiel Nunoniixa webeyo tamen esuz propra Wikinovacos, Mondlanga versio de Wikinews, sed tio niam povon okazi.

Eble yi yam konan ke la polisos de Wikimedia yam ne permesan la kreado de nova projektos skribita en nenatura langos. Mi ne certan pri kial, sed mi imagan ke un kialo esan ke, kum la apero de projektos en Esperanto, Ido, Interlingwo (Interlingua), atp., iam esin sudena enfluego da parlantos or even nur entuzatos de artifica langos, pensanta ke lu povuz krei wikia reprezentaco por sia projektos or simile. (Mi konan ke minime la projekta provos de Lingua Franca Nova ay la Klingona lango kawzin ia agito kum la komunio.) Mor or les frue iu ce Wikimedia devuz ekkonscii ke disfaciluz reprezenti tiom da tia langos, ay fari tiel ne povuz esi apogebla. Ne helpan ke tia projektos ofte ne havan (lawhistre) mor ol kelka kontributoros tre seriosa. Esperanto ay Ido esan fortunega esceptos, miaopinie, sed mi felicegan pro jua sukcesos. Mi pensan ke Mithridates dirin (ay mi akordan) ke kiam un helplango havan sukceso, iel ciom da helplangos havan sukceso, car ciu sukceso cispeca esan canso atentizi la mondo por ciu lango/movado.

Mi persone kredan ke Wikinews Esperantlanga (Vikinovaĵoj en Esperanto) esan un el la most grava giftos iam ayn donita al Esperanto or ayna helplango. Mi diran tio tute seriose. Konsiderez; Esperanto nun havan gude konata ay gudege designita medio por eldoni ay alireblizi tre grava informacos al la tuta internetkonektata mondo. Wikios konvenegan pro ci tia klopodo, tia kia bezonizan multa kumlaborantos, multa pajos facile editebla, ay  useblega sistemo por aliri tiu pajos (t.e., per serci, kategorizi, facilega linkizado, atp.). If Vikinovaĵoj nur havuz mor da seriosa usoros ay kontributoros, pripensez la kiomo da personos kiu Esperanto povuz aliri ciumone or even ciutage. Nu, mi certe ne volan sugesti ke la kultivado de Vikinovaĵoj awtomate kawzuz granda kreskiso de la Esperantistaro, sed mi pensuz ke Esperanto havuz canso kreskisi graduale tiel, car la nura diverseco de la Esperanto-komunio oferan aliro de informo ne trovebla en alia langos. Per Vikinovaĵoj Esperanto povuz usi tiu povo por atrakti nova lernantos ay startizi ciklo.

Mi amegan la komunio de Esperanto; same kum tiu de Ido, Interlingwo, ay la helplangistos de posta_Mundi. Do kial ayn mi even donez mia tempo por Mondlango? Kial ne nur Esperanto, kiu havan la most granda komunio, or Interlingwo, kum un el la most facile lernebla langos en la tuta mondo, or Ido, kun ciom da jia belega wordos ay gramatiko? Car mi pensan ke, kiel Ido, Interlingwo, ay la multa langos de posta_Mundi, Mondlango esan tre interesega, ay ciu lango havan komunios kiu niel komplete intersektan. Multa helplangistos ofte favoran un lango; ne ciu havan la tempo libera por investi en la studado de alia helplangos, ay do ofte oni trovuz un kiu oni aman ay kontinuuz tiel. Eble Mondlango havon tia parlantos en la futuro.

Persone, mi esperan tiel; mi amegan pensi ke mi lernin MO por guda kialo, ay law mi, guda kialo esan meti nova amikos.

Sunday, May 20, 2012

Saluto Mondo, Atp.

Bonveno!

Ci tiu blogo esan kreita nur az celebrilo de la noveta internaxa helplango Mondlango. Fakte ji ne esan la unu blogo en Mondlango, sed mi esperan ke ji eson la unu dura blogo. (La unu blogo cispeca [miakrede] esan ci tie.) Certe ne multe da humos usan ci tiu lango, sed oni povan kompreni jim tre facile if si yam parlan Esperanto. Anke mi volan demonstri ke, kwankam la lango ne esan tre ofte usata nuntempe, ji esan tute usebla komunikilo por multe da subjektos. Mi joyan esi inter la unu verkistos de la lango.

Tial mi skribon de tempo al tempo dislongacos pri diversa topikos, mostparte tiu kiu rilatan al Mondlango mem, alia helplangos, ay mia propra kwazprofunda pensos (he, kiel la titolo de la blogo!). Anke mi foye aldonon tradukacos alen Mondlango ay even originala verkacos. Mi esperan ke yi enjoyuz mia provo elmontri Mondlango al la tuta mondo!